Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη

Στόχος της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη είναι να ευαισθητοποιήσει και να ενημερώσει το παγκόσμιο κοινό για την ύπουλη αυτή αρρώστια, η οποία προκαλεί το θάνατο τουλάχιστον 3.000.000 ανθρώπων ετησίως.

Τι είναι ο Διαβήτης;

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης είναι χρόνια πάθηση που οφείλεται είτε στην έλλειψη ινσουλίνης είτε στην διαταραχή της έκκρισης της.

Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1

Η κύρια αιτία εμφάνισης είναι η καταστροφή των β-κυττάρων, που συνήθως οδηγεί σε πλήρη έλλειψη ινσουλίνης και λιγότερο η κληρονομικότητα. Όταν η πιθανότητα ενός παιδιού να εμφανίσει σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 (ΣΔτ1) είναι γενικά 0,5-1%, αυτή γίνεται περίπου 2% αν η μητέρα του έχει διαβήτη τύπου 1, περίπου 6% αν πάσχει ο πατέρας και περίπου 15-20% αν πάσχουν και οι δύο γονείς. Στην Ευρώπη, ο επιπολασμός του κυμαίνεται 0.6 - 2.6‰ και η επίπτωσή του, σε άτομα ηλικίας ≤ 15 ετών, 9.7 - 49.0/100000 ετών/κατ’ έτος.

Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2

Βασικό αίτιο είναι η προοδευτική μείωση της επαρκούς ανταπόκρισης του β-κυττάρου για την έκκριση της ινσουλίνης που απαιτείται για την αντιμετώπιση των μεταβολικών αναγκών και προέρχεται από την ύπαρξη παχυσαρκίας και σπλαχνικού τύπου λίπους, την καθιστική ζωή ή κάποιο μεταβολικό στρες. Στην Ευρώπη, ο επιπολασμός του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔτ2) κυμαίνεται 5-10%.

Διαβήτης: Κοινά συμπτώματα

Και οι δύο τύποι διαβήτη έχουν μερικά κοινά προειδοποιητικά σημάδια:

• Πείνα και κόπωση

Το σώμα σας μετατρέπει το φαγητό που τρώτε σε γλυκόζη, την οποία τα κύτταρά σας χρησιμοποιούν για ενέργεια. Αλλά τα κύτταρα σας χρειάζονται ινσουλίνη για να μεταβολίσουν την γλυκόζη. Αν το σώμα σας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη, ή αν τα κύτταρα σας αντιστέκονται στην ινσουλίνη που παράγει το σώμα σας, η γλυκόζη δεν μπορεί να εισχωρήσει σε αυτά και έτσι δεν έχετε ενέργεια. Αυτό μπορεί να σας κάνει πιο πεινασμένους και κουρασμένους από το συνηθισμένο.

• Αυξημένη συχνότητα ούρησης και δίψα

Ο μέσος άνθρωπος ουρεί 4-7 φορές μέσα σε 24 ώρες, αλλά οι άνθρωποι με διαβήτη μπορεί να επισκεφτούν την τουαλέτα πολύ πιο συχνά. Γιατί; Κανονικά το σώμα απορροφά τη γλυκόζη καθώς περνά μέσα από τα νεφρά. Αλλά όταν ο διαβήτης αυξάνει το σάκχαρο στο αίμα σας, το σώμα σας μπορεί να μην είναι σε θέση να το απορροφήσει όλο. Έτσι, προσπαθεί να το αποβάλλει μέσω των ούρων και το κάνει με αυξημένη συχνότητα.

• Ξηροστομία και φαγούρα στο δέρμα

Επειδή το σώμα σας χρησιμοποιεί υγρά για να παράγει τα ούρα, του μένει λιγότερη υγρασία για άλλα πράγματα. Ο διαβήτης θα κάνει ένα άτομο να είναι πιο αφυδατωμένο, να αισθάνεται το στόμα του ξηρό και να θέλει να πίνει περισσότερα υγρά, ενώ και το το δέρμα του θα είναι πιο ξηρό και θα του προκαλεί φαγούρα.

• Θολή όραση

Η αλλαγή των επιπέδων των υγρών στο σώμα μπορεί να κάνει τους φακούς στα μάτια να πρηστούν. Έτσι τα μάτια αλλάζουν σχήμα και χάνουν την ικανότητά τους να εστιάσουν.

Διατροφή και Διαβήτης

Εάν κάποιος έχει διαβήτη δε σημαίνει ότι πρέπει να στερείται τροφές που του αρέσουν. Απλά θα πρέπει να βάλει σε μια τάξη τη διατροφή και τα γεύματά του. Χρειάζεται να εκπαιδευτεί έτσι ώστε να αναγνωρίζει τις ομάδες τροφίμων και το βασικό περιεχόμενό τους σε θρεπτικά συστατικά. Η διατροφή ενός διαβητικού ασθενή αποτελεί την σωστή και ισορροπημένη διατροφή που θα πρέπει να ακολουθούν όλοι ακόμη κι αν δεν είναι ασθενείς. Παρακάτω συνοψίζονται ορισμένα βασικά στοιχεία της διατροφής ενός διαβητικού:

• Κάνε μικρά και συχνά γεύματα. 3 κύρια γεύματα (Πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό) και 2 μικρά ενδιάμεσα σνακ.

• Για σνακ επέλεξε κάποιο φρούτο. Να θυμάσαι ότι φρούτο δεν είναι μόνο το ξινόμηλο που πολλοί διαβητικοί συνηθίζουν να τρώνε. Όλα τα φρούτα έχουν μια ποσότητα υδατανθράκων. Το ζητούμενο είναι να μη το παρακάνουμε. 1 μήλο, ένα πορτοκάλι, ένα αχλάδι, μισή μπανάνα, 10 ρόγες κεράσια, 3-4 φράουλες αποτελούν μια μερίδα φρούτου.

• Χώρισε το πιάτο σου σε 3 μέρη όπως παρακάτω. Το μισό πιάτο κάλυψέ το με φυλλώδη λαχανικά. Το 1/3 με άπαχη πρωτεΐνη (κρέας, κοτόπουλο, ψάρι) και το άλλο 1/3 με σύνθετους υδατάνθρακες όπως ψωμί, ζυμαρικά, ή δημητριακά ολικής άλεσης, αναποφλοίωτο ρύζι, καλαμπόκι, όσπρια, πατάτες.

• Προτιμήστε σύνθετους υδατάνθρακες, όπως το μαύρο ψωμί ή το πολύσπορο, τα ζυμαρικά ολικής αλέσεως και το μη αποφλοιωμένο ρύζι. Περιέχουν φυτικές ίνες και έτσι απορροφώνται βραδύτερα χωρίς να προκαλούν διακυμάνσεις στα επίπεδα γλυκόζης του αίματος μεταγευματικά. Καθημερινά χρειάζονται περίπου 25-30 γρ. φυτικών ινών.

• Δε χρειάζεται να «κόψεις» εντελώς τα γλυκά. Έρευνες δείχνουν ότι η ποιότητα των υδατανθράκων σχετίζεται με το πόσο γρήγορα θα αυξηθούν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα αλλά αυτό που παίζει το σημαντικότερο ρόλο είναι η ποσότητα του σακχάρου σε αυτό. Επομένως αν βρεθείς μπροστά στην ανάγκη για κάποιο γλυκό δε χρειάζεται να το στερηθείς. Απλά φρόντισε να είναι με μέτρο.

• Αυτοί που παίρνουν χάπια ή/και ινσουλίνη πρέπει να μιλήσουν με τον ιατρό και τον διαιτολόγο τους για τον καλύτερο συγχρονισμό των γευμάτων με τη λήψη ινσουλίνης.

• Διάβαζε προσεκτικά τις ετικέτες τροφίμων και ψάξε στα συστατικά τους για την ποσότητα των σακχάρων που περιέχουν.

• Προσπάθησε να χάσεις βάρος αν έχεις περιττά κιλά.

Να θυμάστε - Η ισορροπία μεταξύ της ποσότητας φαγητού και της άσκησης είναι η βάση του καλού ελέγχου του σακχαρώδη διαβήτη!

Μάρκος θεοχάρους - Ολιστικός Αθλητικός/Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, RD, MSc, PT, CISSN (c)